W produkcji drobiu dąży się do uzyskania wysokich efektów w produkcji jaj i mięsa, zwracając jednocześnie uwagę na dobrostan i zdrowie zwierząt oraz ochronę środowiska. Wymienione efekty uzyskuje się poprzez optymalizację wartości pokarmowej pasz oraz stosowanie bezpiecznych dodatków paszowych (Hameed, 2021). Stosowane wcześniej antybiotykowe stymulatory wzrostu (asw) zostały zabronione (Rozp. UE 1823/2003), a niektóre z dotychczas stosowanych przynosiły dość mierne efekty. Czynione są więc poszukiwania alternatywnych i bezpiecznych dodatków, które będą zmniejszać śmiertelność piskląt, łagodzić objawy stresu i poprawiać parametry chowu kur niosek i brojlerów (Castelo Taboada i wsp., 2023; Hameed, 2021). Do rokujących duże nadzieje dodatków paszowych w chowie drobiu zaliczyć należy synbiotyki, eubiotyki, fitobiotyki, enzymy oraz bakteriofagi.

Piśmiennictwo

1.           Abdelli N, Solà-Oriol D, Pérez J.F.: Phytogenic feed additives in poultry: achievements, prospective and challenges. Animals, 11(12), 3471, 2021.

2.           Atterbury R.J., Van Bergen M.A., Ortiz F., Lovell M.A., Harris J.A., De Boer A., Wagenaar J.A., Allen V.M., Barrow P.A.: Bacteriophage therapy to reduce Salmonella colonization of broiler chickens. Appl. Environ. Microbiol., 73, 4543-4549, 2007.

3.           Castelo Taboada A.C., Glass K., Chateau D., Pavic A.: The effects of dietary additives, vaccinations and processing aids as control measures for Salmonella spp. in chicken meat: A systematic review and meta-analysis. Applied Food Research, 3, 100254, 2023.

4.           Cheeke P., Piacente S., Oleszek W.: Anti-inflammatory and anti-arthritic effects of Yucca schidigera: A review". J. Inflammation, 3(1), 6, 2006.

5.           Grela E.R., Klebaniuk R., Kwiecień M., Pietrzak K.: Fitobiotyki w produkcji zwierzęcej. Przeg. Hod., 3, 21-24, 2013.

6.           Hameed H.M.: Feed additives in poultry. Assiut Vet. Med. J., 67, 168, 2021.

7.           Hashemipour H., Kermanshahi H., Golian A., Veldkamp T.: Effect of thymol and carvacrol feed supplementation on performance, antioxidant enzyme activities, fatty acid composition, digestive enzyme activities, and immune response in broiler chickens. Poult. Sci., 92, 2059-2069, 2013.

8.           Khattak F. M., Pasha T. N., Hayat Z., Mahmud A.: Enzymes in poultry nutrition. J. Anim. Poul. Sci., 16(1-2), 2006.

9.           Krysiak K, Konkol D, Korczyński M.: Overview of the use of probiotics in poultry production. Animals, 11(6), 1620, 2021.

10.         Mahfuz S., Shang Q., Piao X.: Phenolic compounds as natural feed additives in poultry and swine diets: a review. J. Anim. Sci. Biotechnol., 12, 48, 2021.

11.         Makała H.: Zioła i fitogeniczne dodatki paszowe w żywieniu drobiu. Med. Wet., 78 (1), 11-18, 2022.

12.         Myga-Nowak M., Godela A., Głąb T., Lewańska M., Boratyński J.: Bakteriofagi w walce z infekcjami pokarmowymi wywołanymi zanieczyszczeniem żywności bakteriami z rodzaju Campylobacter. Postepy Hig. Med. Dośw., 70, 989-1000, 2016.

13.         O’Flaherty S., Ross P., Coffey A.: Bacteriophage and their lysins for elimination of infectious bacteria. FEMS Microbiol. Rev., 33, 801-819, 2009.

14.         Panth Y.: Use of Eubiotics in poultry production as a remedy for AMR.

15.         Puvača N., Stanaćev V., Glamočić D., Lević J., Perić L., Stanaćev V., Milić D.: Beneficial effects of phytoadditives in broiler nutrition. World's Poultry Sci. J., 69(1), 27-34, 2013.

16.         Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 sierpnia 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt. Dz.U. UE. L.2003.268.29.

17.         Sillankorva S.M., Oliveira H., Azeredo J.: Bacteriophages and their role in food safety. Int. J. Microbiol., 863945, 2012.

18.         Yaşar S., Okutan I., Tosun R.: Testing novel eubiotic additives: its health and performance effects in commercially raised farm animal. J. Inst. Sci. Tech. 7(4): 297-308, 2017.

19.         Windisch W., Schedle K., Plitzner C., Kroismayr A.: Use of phytogenic products as feed additives for swine and poultry. J. Anim. Sci., 86, 140-148, 2008.

20.         Żbikowska K., Michalczuk M, Dolka B.: The use of bacteriophages in the poultry industry. Animals, 10(5):872, 2020.