Szybkie tempo wzrostu ptaków, intensywna nieśność oraz krótki cykl produkcyjny wymaga precyzyjnego zadawania pełnoporcjowej mieszanki paszowej, która musi być zoptymalizowana pod względem składników odżywczych, w tym witamin. Niedobory witaminowe mogą powodować obniżenie poziomu i ekonomiki produkcji.

Witaminy stanowią biologicznie czynne związki. Większość zwierząt powinna mieć je dostarczone wraz z paszą (lub wodą), gdyż nie są w stanie samodzielnie ich syntezować. Ich rolą jest wspieranie procesów fizjologicznych w organizmie drobiu. Witaminy można podzielić na dwie grupy. Pierwszą z nich stanowią witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, w tym witamina A, D, E oraz K. Z kolei drugą grupą witamin są te, które rozpuszczalne są w wodzie. Należą do niej witaminy z grupy B oraz witamina C. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) mogą być magazynowane w organizmie zwierzęcym przez długi okres. Odwrotnie jest w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie (B, C), gdyż muszą być one dostarczane w sposób stały. Nieprawidłowy bilans witamin w paszy czy wodzie dla drobiu może prowadzić do występowania chorób. W przypadku całkowitego braku witamin mamy do czynienia z awitaminozą, natomiast częściowy ich niedobór określa się jako hipowitaminozę.

Piśmiennictwo:

1.      Adhikari R., White D., House J.D., Kim W.K. 2020. Effects of additional dosage of vitamin D3, vitamin D2, and 25-hydroxyvitamin D3 on calcium and phosphorus utilization, egg quality and bone mineralization in laying hens. Poultry Science. 99, 364-373.

2.      Alagawany M., Elnesr S.S., Farag M.R., Tiwari R., Yatoo M.I., Karthik K., Michalak I., Dhama K. 2021. Nutritional significance of amino acids, vitamins and minerals as nutraceuticals in poulty production and health – a comprehensive review. Veterinary Quarterly. 41, 1-29.

3.      Bus K., Szterk A. 2021. Relationship between Structure and Biological Activity of Various Vitamin K Forms. Foods. 10, 3136.

4.      Calik A., Emami N.K., White M.B., Walsh M.C., Romero L.F., Dalloul R.A. 2022. Influence of dietary vitamin E and selenium supplementation on broilers subjected to heat stress, Part I: Growth performance, body composition and intestinal nutrient transporters. Poultry Science. 101, 101857.

5.      Council, N. R. 1994. Nutrient requirements of poultry. Washington, DC, National Academic Press). ORTIZ, LT, REBOLÉ, A., ALZUETA, C, RODRÍGUEZ, ML & TREVIÑO, J.(2001) Metabolisable energy value and diges-tibility of fat and fatty acids in linseed determined with growing broiler chickens. British Poultry Science. 42, 57-63.

6.      Guo S., He L., Zhang Y., Niu J., Li C., Zhang Z., Li P., Ding B. 2023. Effects of Vitamin A on Immune Responses and Vitamin A Metabolism in Broiler Chickens Challenged with Necrotic Enteritis. Life. 13, 1122.

7.      Hao J., Zhang B., Wang B., Zhang M., Fan W., Li W. 2023. Effects of dietary vitamin K3 supplementation on production performance, egg quality, vitamin K-dependent proteins, and antioxidant properties in breeding geese during the laying period. Poultry Science. 102, 102880.

8.      Hayanti S.Y., Hidayat C., Jayanegara A., Sholikin M.M., Rusdiana S., Widyaningrum Y., Masito M., Yusriani Y., Qomariyah N., Anggraeny Y.N. 2022. Effect of vitamin E supplementation on chicken sperm quality: A meta-analysis. Veterinary World. 15, 419-426.

9.      https://mito-med.pl/artykul/witamina-a-d-synergia-receptorow-i-wspolne-dzialanie data dostępu: 14.07.2023 r.

10.  https://portalwysokichplonow.pl/znaczenie-witamin-w-produkcji-drobiu/ data dostępu: 17.07.2023 r.

11.  Lin H., Jiao H.C., Buyse J., Decuypere E. 2006. Strategies for preventing heat stress in poultry. World’s Poultry Science Journal. 62, 71-86.

12.  Partyka A., Niżański W. 2021. Supplementation of Avian Semen Extenders with Antioxidants to Improve Semen Quality – Is It an Effective Strategy? Antioxidants. 10, 1927.

13.  Rzedzicki J., Marek A. 2019. Choroby z niedoboru składników pokarmowych. W: Choroby Drobiu. Praca zbiorowa, red. Mazurkiewicz M., Wieliczko A. Wydawnictwo UPW, Wrocław, 157 – 158.

14.  Shakari M., Oskoueian E., Le H.H., Shakeri M. 2020. Strategies to Combat Heat Stress in Broiler Chickens: Unveiling the Roles of Selenium, Vitamin E and Vitamin C. Veterinary Sciences. 7, 71.

15.  Shojadoost B., Alizadeh M., Taha-Abdelaziz K., Doost J.S., Astill J., Sharif S. 2021. In Ovo Inoculation of Vitamin A Modulates Chicken Embryo Immune Functions. Journal of Intereron & Cytokine Research. 41, 20-28.

16.  Shojadoost B., Yitbarek A., Alizadeh M., Kulkarni R.R., Astill J., Boodhoo N., Sharif S. 2021. Centennial Review: Effects of vitamins A, D, E, and C on the chicken immune system. Poultry Science. 100, 100930.

17.  Smulikowska S., Rutkowski A. 2018. Zalecenia żywieniowe i wartość pokarmowa pasz. Normy Żywienia Drobiu. Praca zbiorowa. Wydanie 5, zmienione i uzupełnione. Wydawnictwo IFiŻZ, Jabłonna.

18.  Surai P.F. 2020. Antioxidants in Poultry Nutrition and Reproduction: An Update. Antioxidants. 9, 105.

19.  Surai P.F., Kochish I.I., Romanov M.N., Griffin D.K. 2019. Nutritional modulation of the antioxidant capacities in poultry: the case of vitamin E. Poultry Science. 98, 4030-4041.

20.  Weber G.M. 2009. Improvement of flock productivity through supply of vitamins for higher laying performance and better egg quality. World’s Poultry Science Journal. 65, 443-458.

21.  Zhang C., Li D., Wang F., Dong T. 2003. Effects of dietary vitamin K levels on bone quality in broilers. Archives of Animal Nutrition. 57, 197-206.