Przed 50 laty ukazał się I Raport Klubu Rzymskiego, w którym ostrzegano, że utrzymanie tempa wzrostu liczby ludności świata oraz produkcji żywności, w tempie jaki miał miejsce w latach 1900 – 1970, grozi dramatycznym niedoborem żywności już w pierwszej połowie XXI wieku (Meadows i wsp., 1972). Rzeczywisty wzrost produkcji żywności okazał się znacznie większy, w dużym stopniu pokrywający potrzeby zwiększonej populacji świata (Turner, 2014; Zduńczyk, 2022). W kontekście nowych wyzwań we współczesnej produkcji żywności warto prześledzić okoliczności, w jakich zwielokrotniono produkcję rolniczą w świecie i w Polsce w okresie półwiecza, z próbą odpowiedzi, czy podobna ścieżka wzrostu może być kontynuowana. 

1. AVEC, 2021. https://avec-poultry.eu/wp-content/uploads/2021/09/6226-AVEC-annual-report-2021_64.pdf

2. Bailey-Serres J., Parker J.E., Ainsworth E.A., Oldroyd G.E.D., Schroeder J.I. 2019. Genetic strategies for improving crop yields. Nature 575:109–118. 

3. Bar-On Y.M., Phillips R., Milo R. The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2018. 115: 6506-6511.

4. Borzuta K., Lesiak D. 2016 – Ewolucja wartości rzeźnej trzody chlewnej w Polsce w ostatnim sześćdziesięcioleciu. Przegląd Hodowlany 4: 1.

5. FAO. 2010. The Green Revolution in Asia: Lessons for Africa, by H. Jhamtani. Rome.

6. FAO, 2018a. The Future of Food and Agriculture: Alternative Pathways to 2050. FAO; Rome, Italy: 2018. pp. 1–228. https://www.fao.org/3/i8429en/i8429en.pdf.

7. FAO, 2018b. FAOSTAT: Production – Livestock Primary, Chicken Meat and Canned Chicken meat, 2017. http://FAOSTAT.fao.org.

8. GUS, 2021a. Główny Urząd Statystyczny. Rolnictwo w 2020 roku. Data publikacji 30.11.2021. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/rolnictwo/rolnictwo-w-2020-roku,3,17.html.

9. GUS, 2021b. Główny Urząd Statystyczny. Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników. Data publikacji11.08.2021. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/ psr-2020/powszechny-spis-rolny-2020-raport-z-wynikow,4, 1.html.

10. Hamdan M.F., Mohd Noor S.N., Abd-Aziz, N., Pua T.-L., Tan B.C. 2022. Green Revolution to Gene Revolution: Technological Advances in Agriculture to Feed the World. Plants 11, 1297. 

11. Kulikowski R., 2013. Produkcja i towarowość rolnictwa w Polsce. Przemiany i zróżnicowanie przestrzenne po II Wojnie Światowej. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN. ISBN 978-83-61590-30-9, 

12. Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens III W.W. 1972. The Limits to Growth: A report of the Club of Rome's Project on the Predicament of Mankind, Universe Books, New York, (https://collections.dartmouth.edu/teitexts/meadows/diplomatic/meadows_ltg-diplomatic.html). 

13. Reklewski Z., Trela J. 2015. Hodowla bydła w Polsce w okresie 70-lecia. Wiadomości Zootechniczne, R. LIII 2: 26–35.

14. Ritchie H., Roser M. 2019. Land use. Published online at OurWorldInData.org), https://ourworldindata.org/land-use#peak-farmland.

15. Turner G.M. 2008. A comparison of The Limits to Growth with 30 years of reality. Global Environmental Change 18: 397-411.

16. Turner G.M. 2014. ‘Is Global Collapse Imminent?’, MSSI Research Paper No. 4, Melbourne Sustainable Society Institute, The University of Melbourne.

17. Pingali P.L. 2012. Green Revolution: Impacts, limits, and the path ahead. PNAS 109: 12302–12308.

18. Pig333, 2021. https://www.pig333.com/latest_swine_news/how-did-the-eu-pig-inventory-evolve-in-2020_17272/.

19. Weis T., 2011 - Światowa gospodarka żywnościowa. Batalia o przyszłość rolnictwa. Wydawca Polska Akcja Humanitarna, Warszawa. https://www.pah.org.pl/app/uploads/2017 /09/2017, T. Weis Swiatowa_gospodarka_zywnosciowa.pdf.

20. Wieczorek A.M., Wright M.G. 2012. History of Agricultural Biotechnology: How Crop Development Has Evolved. Nature Education Knowledge 3(10):9

21. Zawadzka D., Pasińska D. 2021. Rynek mięsa, stan i perspektywy, Reasumpcja. Analizy Rynkowe 60: 3-4.

22. Zduńczyk, 2022. Potrzeby i ograniczenia w produkcji żywności.