Każdego roku działalność i rozwój przemysłu drobiarskiego zagrożone są szeregiem zakaźnych chorób wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych. Szczególnie podatne na infekcje bakteryjne i wirusowe są pisklęta w pierwszych 10–14 dniach życia, kiedy rozwijają swój adaptacyjny układ odpornościowy, trawienny i termoregulacyjny, a niekorzystne skutki, zwłaszcza na tempo wzrostu, mogą trwać przez cały okres odchowu do uboju. Na całym świecie stosowanie szczepionek postrzegane jest jako kluczowe narzędzie w celu zapobiegania i kontrolowania wielu szkodliwych chorób drobiu. Aktywna immunizacja przy użyciu szczepionek jest aktualnym standardem branżowym. Obecnie stosuje się m.in. szczepionki zapobiegające chorobie Mareka, chorobie Newcastle, zakaźnemu zapaleniu oskrzeli, zakaźnemu zapalanie torebki Fabrycjusza, salmonellozie, kokcydiozie, ptasiemu wirusowemu zapaleniu płuc, zakaźnemu zapaleniu mózgu i rdzenia kręgowego kurcząt, u indyków zapaleniu wątroby typu E i ornitobakteriozie oraz innym, w zależności od występowania zagrożeń. Trwają również badania nad wprowadzeniem szczepionki przeciwko ptasiej grypie.

Piśmiennictwo:

               Topp E, Irwin R, McAllister T, Lessard M, Joensuu JJ, Kolotilin I, et al. The case for plant-made veterinary immunotherapeutics. Biotechnology Advances. 2016;34(5):597-604.

2.           Shahid N, Rao AQ, Kristen PE, Ali MA, Tabassum B, Umar S, et al. A concise review of poultry vaccination and future implementation of plant-based vaccines. World's Poultry Science Journal. 2017;73(3):471-82.

3.           Shahriari AG, Bagheri A, Bassami MR, Malekzadeh Shafaroudi S, Afsharifar AR. Cloning and Expression of Fusion (F) and Haemagglutinin-neuraminidase (HN) Epitopes in Hairy Roots of Tobacco (Nicotiana tabaccum) as a Step Toward Developing a Candidate Recombinant Vaccine Against Newcastle Disease. Journal of Cell and Molecular Research. 2015;7(1):11-8.

4.           Lössl AG, Waheed MT. Chloroplast-derived vaccines against human diseases: achievements, challenges and scopes. Plant Biotechnol J. 2011;9(5):527-39. Epub 2011/03/31.

5.           Guerrero-Andrade O, Loza-Rubio E, Olivera-Flores T, Fehérvári-Bone T, Gómez-Lim MA. Expression of the Newcastle disease virus fusion protein in transgenic maize and immunological studies. Transgenic Res. 2006;15(4):455-63. Epub 2006/08/15.

6.           Vermij P. USDA approves the first plant-based vaccine Nature Biotechnol. 2006; 24:233–4.

7.           Shahid N, Samiullah TR, Shakoor S, Latif A, Yasmeen A, Azam S, et al. Early-Stage Development of a Newcastle Disease Vaccine Candidate in Corn. Front Vet Sci. 2020; 7:499. Epub 2020/10/17.

8.           Motamedi MJ, Ebrahimi MM, Shahsavandi S, Amani J, Kazemi R, Jafari M, et al. The Immunogenicity of a Novel Chimeric Hemagglutinin-Neuraminidase-Fusion Antigen from Newcastle Disease Virus by Oral Delivery of Transgenic Canola Seeds to Chickens. Mol Biotechnol. 2020;62(6-7):344-54. Epub 2020/04/05.

9.           Zhou JY, Wu JX, Cheng LQ, Zheng XJ, Gong H, Shang SB, et al. Expression of immunogenic S1 glycoprotein of infectious bronchitis virus in transgenic potatoes. J Virol. 2003;77(16):9090-3. Epub 2003/07/30.

10.         Wu J, Yu L, Li L, Hu J, Zhou J, Zhou X. Oral immunization with transgenic rice seeds expressing VP2 protein of infectious bursal disease virus induces protective immune responses in chickens. Plant Biotechnol J. 2007;5(5):570-8. Epub 2007/06/15

11.         Gómez E, Lucero MS, Chimeno Zoth S, Carballeda JM, Gravisaco MJ, Berinstein A. Transient expression of VP2 in Nicotiana benthamiana and its use as a plant-based vaccine against infectious bursal disease virus. Vaccine. 2013;31(23):2623-7. Epub 2013/04/16.

12.         Lucero MS, Chimeno Zoth S, Jaton J, Gravisaco MJ, Pinto S, Richetta M, et al. Oral Immunization With Plant-Based Vaccine Induces a Protective Response Against Infectious Bursal Disease. Frontiers in Plant Science. 2021;12.

13.         Sathish K, Sriraman R, Subramanian BM, Rao NH, Balaji K, Narasu ML, et al. Plant expressed EtMIC2 is an effective immunogen in conferring protection against chicken coccidiosis. Vaccine. 2011;29(49):9201-8. Epub 2011/10/12.

14.         Sathish K, Sriraman R, Subramanian BM, Rao NH, Kasa B, Donikeni J, et al. Plant expressed coccidial antigens as potential vaccine candidates in protecting chicken against coccidiosis. Vaccine. 2012;30(30):4460-4. Epub 2012/05/05.

15.         Takeyama N, Kiyono H, Yuki Y. Plant-based vaccines for animals and humans: recent advances in technology and clinical trials. Ther Adv Vaccines. 2015;3(5-6):139-54.

16.         Bertran K, Thomas C, Guo X, Bublot M, Pritchard N, Regan JT, et al. Expression of H5 hemagglutinin vaccine antigen in common duckweed (Lemna minor) protects against H5N1 high pathogenicity avian influenza virus challenge in immunized chickens. Vaccine. 2015;33(30):3456-62.

17.         Phan HT, Pham VT, Ho TT, Pham NB, Chu HH, Vu TH, et al. Immunization with Plant-Derived Multimeric H5 Hemagglutinins Protect Chicken against Highly Pathogenic Avian Influenza Virus H5N1. Vaccines (Basel). 2020;8(4):593.

18.         Smith T, O'Kennedy MM, Wandrag DBR, Adeyemi M, Abolnik C. Efficacy of a plant-produced virus-like particle vaccine in chickens challenged with Influenza A H6N2 virus. Plant biotechnology journal. 2020;18(2):502-12. Epub 2019/08/22.

19.         Hunter JG. A Plant Based Vaccine for Necrotic Enteritis in Chickens. Arizona State University (ASU) 2018.

20.         Pabst O, Mowat AM. Oral tolerance to food protein. Mucosal Immunology. 2012;5(3):232-9.

21.         Pascual DW. Vaccines are for dinner. Proc Natl Acad Sci U S A. 2007;104(26):10757-8. Epub 2007/06/22.

22.         Kirk DD, McIntosh K, Walmsley AM, Peterson RK. Risk analysis for plant-made vaccines. Transgenic Res. 2005;14(4):449-62. Epub 2005/10/06.

23.         Zepeda-Cervantes J, Ramírez-Jarquín JO, Vaca L. Interaction Between Virus-Like Particles (VLPs) and Pattern Recognition Receptors (PRRs) From Dendritic Cells (DCs): Toward Better Engineering of VLPs. Front Immunol. 2020; 11:1100. Epub 2020/06/26.

24.         Friedman A. Oral Tolerance in Birds and Mammals: Digestive Tract Development Determines the Strategy1. Journal of Applied Poultry Research. 2008;17(1):168-73.