Intensyfikacja produkcji drobiarskiej przy stale rosnącym popycie na żywność pochodzenia zwierzęcego jest nieunikniona, w związku z czym kwestie związane z dobrostanem zwierząt są szczególnie ważne i wciąż aktualne [1].

Według Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE – World Organisation for Animal Health) dobrostan zwierząt jest złożonym i wieloaspektowym zagadnieniem o wymiarze naukowym, etycznym, gospodarczym, kulturowym, społecznym, religijnym i politycznym. Oznacza stan fizyczny oraz psychiczny zwierzęcia w odniesieniu do warunków, w jakich żyje i umiera.

Piśmiennictwo:

1.           Alonso M.E., González-Montaña J.R., Lomillos J.M., Consumers’ concerns and perceptions of farm animal welfare, Animals, 2020, 10(3): 385.

2.           Bessei W., Impact of animal welfare on worldwide poultry production, World’s Poultry Science Journal, 2018, 74(02): 211-224.

3.           Castellini C., Dal Bosco A., Animal welfare and poultry meat in alternative production systems (and ethics of poultry meat production), Poultry Quality Evaluation, 2017, 335-357.

4.           Dyrektywa Rady 1999/74/WE z dnia 19 lipca 1998 r. ustanawiająca minimalne normy ochrony kur niosek (z późniejszymi zmianami).

5.           Dyrektywa Rady 2007/43/WE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa (z późniejszymi zmianami).

6.           Elson H.A., Poultry welfare in intensive and extensive production systems, World's Poultry Science Journal, 2015, 71(03): 449-460.

7.           Farm Animal Welfare Council (FAWC), press statement, 1992.

8.           Häffelin K.E., Kaufmann F., Lindenwald R., Döhring S., Spindler B., Preisinger R., Rautenschlein S., Kemper N., Anderssona R., Corticosterone in feathers: inter- and intraindividual variation in pullets and the importance of the feather type, Veterinary and Animal Science, 2021, 11: 100155.

9.           Kołacz R., Dobrzański Z. Higiena i dobrostan zwierząt, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław, 2019.

10.         Kowalski A., Stereotypie jako wskaźnik dobrostanu zwierząt, Medycyna Weterynaryjna, 2005, 61(12): 1335-1339.

11.         Manteca X., Mainau E., Temple D., Czym jest dobrostan zwierząt?, Farm Animal Welfare Education Centre, 2012.

12.         Mottet A., Tempio G., Global poultry production: current state and future outlook and challenges, World’s Poultry Science Journal, 2017, 73(2): 245-256.

13.         Mroczek J., Dobrostan zwierząt jako element retardacji przekształcania zasobów w produkcji zwierzęcej, Inżynieria Ekologiczna, 2013, (34): 181-188.

14.         Nicol C., Feather pecking and cannibalism: can we really stop beak trimming?, Advances in Poultry Welfare, 2018, 175-197, DOI: http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-100915-4.00009-9.

15.         Pomykała D., Wymogi dobrostanu zwierząt w gospodarstwach ekologicznych, Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Radomiu, 2010, Radom.

16.         Riber A.B., Hinrichsen L.K., Welfare consequences of omitting beak trimming in barn layers, Frontiers in Veterinary Science, 2017, 4: 222.

17.         Rodenburg T.B., Tuyttens F.A.M., Sonck B., De Reu K.,Herman L., Zoons J., Welfare, health, and hygiene of laying hens housed in furnished cages and in alternative housing systems, Journal of Applied Animal Welfare Science, 2005, 8(3): 211-226.

18.         Sossidou E.N., Dal Bosco A., Castellini C., Grashorn M.A., Effects of pasture managementon poultry welfare and meat quality in organic poultry production systems, World’s Poultry Sciense Journal, 2015, 71(02): 375-384.

19.         Sosnówka-Czajka E., Skomorucha I., Systemy utrzymania a produkcyjność i dobrostan drobiu, Chów i hodowla zwierząt gospodarskich na przestrzeni 70 lat – problemy i wyzwania, Zakład Hodowli Drobiu Zakład Hodowli Drobnego Inwentarza Instytutu Zootechniki PIB – Monografia, 2020, 38-58.

20.         Urban-Chmiel R., Pterofagia oraz kanibalizm jako następstwa obniżonego poziomu dobrostanu u drobiu, Życie Weterynaryjne, 2014, 89(9): 756-759.

21.         Van de Weerd H.A., Keatinge R., Roderick S., A review of key health-related welfare issues in organic poultry production, World’s Poultry Science Journal, 2009, 65(04): 649-684.

22.         Van Horne P.L.M., Achterbosch T.J., Animal welfare in poultry production systems: impact of EU standards on worldtrade, World's Poultry Science Journal, 2008, 64(01): 40-52.

23.         World Organisation for Animal Health – OIE – Animal Welfare, https://www.oie.int/en/what-we-do/animal-health-and-welfare/animal-welfare/, (dostęp: 13.07.2021 r.).

24.         Zeltner E., Maurer V., Welfare of organic poultry, Poultry Welfare Symposium, 2009, Cervia, Italy, 104-112.