Higiena pasz i żywienie zwierząt gospodarskich jako element bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego
Prof. dr hab. Krzysztof Kwiatek, lek. wet. Monika Przeniosło-Siwczyńska Państwowy Instytut Weterynaryjny- Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
Wdrażanie koncepcji zapewnienia bezpieczeństwa produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego zgodnie z zasadą „od pola do stołu konsumenta” wymaga ustawowego podjęcia szeregu działań na etapie produkcji pierwotnej. Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku definicja bezpieczeństwa żywności obejmuje wszystkie ogniwa łańcucha produkcji żywności, gdyż wskazuje na ogół warunków, które muszą być spełnione i działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji i obrotu żywnością oraz pasz w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka. Z kolei produkcja pierwotna zgodnie z zapisem zawartym w cytowanej ustawie oznacza produkcję, chów lub uprawę produktów pierwotnych, włącznie ze zbieraniem plonów, łowiectwem, łowieniem ryb, udojem mleka oraz wszystkimi etapami produkcji zwierzęcej przed ubojem, a także zbiorem roślin rosnących w warunkach naturalnych. W wyniku prowadzonej produkcji pierwotnej otrzymuje się tzw. produkty pierwotne. Jednym z zasadniczych elementów na etapie produkcji pierwotnej decydującym o bezpieczeństwie produktów pierwotnych, w tym surowców żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, jest zapewnienie odpowiedniej jakości materiałów i mieszanek paszowych. Podejście to wymaga ciągłego prowadzenia analizy czynników zagrożeń i ich kontroli na etapie produkcji materiałów paszowych oraz pasz w gospodarstwie, który określa się mianem pierwotnej produkcji pasz. Podobne zadanie należy wykonać na etapie przetwórstwa w wytwórniach pasz, w obrocie i podczas stosowania w żywieniu zwierząt gospodarskich. We wdrażanej obecnie legislacji UE urzędowa kontrola żywności na wszystkich etapach jej produkcji, włączając pasze jest prowadzona według ujednoliconych regulacji prawnych.
Piśmiennictwo:
1. Plan Urzędowej Kontroli Pasz na rok 2014. Główny Inspektorat Weterynarii, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa. Zatwierdzony dnia 5 lutego 2014.
2. Posyniak A.: Pasze lecznicze a efektywność antybiotykoterapii. Pasze Przemysłowe 2011, 1, 47-51.
3. Przeniosło-Siwczyńska M., Kwiatek K.: Urzędowa kontrola jakości pasz leczniczych produkowanych w Polsce. Med. Weter. 2011, 67, 770-773.
4. Przeniosło-Siwczyńska M., Kwiatek K.: Dlaczego zakazano stosowania w żywieniu zwierząt antybiotykowych stymulatorów wzrostu?. Życie Wet. 2013, 88 (2), 104-108.
5. Przeniosło-Siwczyńska M., Kwiatek K.: Wybrane aspekty wytwarzania, stosowania
i kontroli pasz leczniczych w produkcji drobiarskiej. Materiały konferencyjne „Aktualne problemy w patologii drobiu ze szczególnym uwzględnieniem lekooporności drobnoustrojów”, s. 23-29. Wrocław, 27-28 czerwca 2013 r.
6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002 z 28 stycznia 2002 roku ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. UE L 31 z 1.02.2002).
7. Rozporządzenie 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 roku ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. UE L 31 z 1.02.2002).
8. Rozporządzenie 2160/2003 Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej z 17 listopada 2003 dotyczące kontroli pałeczek Salmonella oraz innych czynników zoonotycznych pochodzenia pokarmowego.
9. Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 sierpnia 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt.
10. Rozporządzenie 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 stycznia 2005 r. ustanawiające wymagania dotyczące higieny pasz.
11. Rozporządzenie 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. UE L 139 z 30.04.2004).
12. Rozporządzenie 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żyw¬ności pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. UE L 139 z 30.04.2004).
13. Rozporządzenie 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. U. UE L 139 z 30.04.2004).
14. Rozporządzenie 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych prowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia i dobrostanu zwierząt (Dz. U. UE L 139 z 30.04.2004).
15. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 152/2009 z dnia 27 stycznia 2009 r. ustanawiające metody pobierania próbek i dokonywania analiz do celów urzędowej kontroli pasz w zakresie dotyczącym urzędowego pobierania próbek pasz do badań, zmienione Rozporządzeniem Komisji (UE) NR 51/2013 z dnia 16 stycznia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 152/2009 w odniesieniu do metod analitycznych oznaczania składników pochodzenia zwierzęcego do celów urzędowej kontroli pasz.
16. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1225 z póz. zm.)
17. Ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045 z póź. zm.).
18. Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127 z późn. zm.).
Partnerzy
