Ukraina eksportuje coraz więcej towarów rolnych i żywności na europejskie rynki w krajach UE. Udział Europy w ukraińskim eksporcie wzrósł z 32% w 2021 r. (przed wybuchem wojny z Rosją) do 59% w okresie od stycznie do października br. Przekierowanie ukraińskiego eksportu wynika ze spadku eksportu do państw Afryki o 50%, Azji Płd.-Wsch. o blisko 70% i pozostałych krajów Azji o 26%.

Głównym powodem zmiany kierunku eksportu towarów rolnych przez Ukrainę jest blokada portów czarnomorskich przez Rosję. Głównymi produktami rolnymi eksportowanymi przez Ukrainę są zboża (39% udziału) i oleje roślinne (26% udziału), natomiast mięso i jaja mają niewielki udział wynoszący 2-4%.

Wg analityków rynku rolnego w UE istnieje potencjalna możliwość wykorzystania ukraińskich towarów rolnych jako surowców do produkcji wysoko przetworzonej żywności i sprzedaży jej na europejskim rynku pod znanymi markami z dodaną marżą. Przewiduje się rozwój takiego modelu produkcji żywności także w Polsce, ale wymaga to nowych inwestycji i otwarcia nowych kanałów dystrybucji.

Mówiąc prościej, zamiast blokować ukraiński eksport, można go przyjmować, przetwarzać i zarabiać na sprzedaży tak wyprodukowanej żywności. Niestety powraca pytanie, czy przy nadprodukcji rolniczej kraje UE są przygotowane do zagospodarowania dodatkowej znacznej puli towarów rolnych z Ukrainy bez uszczerbku dla opłacalności produkcji przez rolników europejskich?