Na początku czerwca br. weszły w życie nowe zasady handlu krajów UE z Ukrainą. Po zakończeniu 5 czerwca br. umowy ATM, bezcłowego programu importu do UE ukraińskich towarów rolno-spożywczych, obecnie obowiązują ograniczenia wolumenowe, m.in. na drób, jaja czy kukurydzę. Rozwiązania te są tymczasowe, a obie strony – UE i Ukraina – spodziewają się zawarcia w najbliższym czasie nowej umowy handlowej między UE a Ukrainą. Ukraina oczekuje, że będą to rozwiązania przybliżające wstąpienie tego kraju do struktur UE, chociaż realizacja tego celu jest nadal ciągle – wydaje się – bardzo odległa, m.in. ze względu na ciągle toczącą się wojnę z Rosją.

Wg informacji przedstawicieli Ukrainy po wybuchu wojny z Rosją w 2022 r. i zablokowaniu eksportu przez porty czarnomorskie w sposób naturalny jednym z ważniejszych kierunków eksportu rolnego z Ukrainy stały się kraje UE. 

Wcześniej Ukraina wprawdzie eksportowała, głównie zboża, do krajów Europy Południowej, ale od 2022 r. znaczący eksport był skierowany także na pozostałe rynki UE. W pierwszym okresie, ze względu na żywiołowy charakter tego eksportu, ukraińskie towary spowodowały spore zamieszanie w wielu krajach UE, a brak porozumienia handlowego UE z Ukrainą budził najwyższe obawy europejskich producentów przed utratą konkurencyjności i zachwianiem dotychczasowej równowagi rynkowej. Wśród polskich rolników takie obawy przedstawiali głównie producenci zbóż, drobiu i jaj. Niestety, te obawy wcale nie są dzisiaj mniejsze, zwłaszcza w zakresie importu mięsa drobiowego i jaj z Ukrainy do krajów UE.

Po serii wspólnych spotkań przyjęto rozwiązania, które przynajmniej częściowo satysfakcjonują obie strony, ale nadal jest wiele niejasności. Wynikają one m.in. z zamierzeń ukraińskich producentów rolnych i żywności, którzy chcą być znaczącym producentem rolnym na rynku globalnym, a nie tylko lokalnie, w tym na rynku UE.

Przedstawiciele strony ukraińskiej, co oświadczyli na zorganizowanym na początku czerwca br. przez Związek Polskie Mięso spotkaniu, że dalekosiężnym celem ukraińskiego rolnictwa jest włączenie się do gospodarki rolnej UE i uczynienie z niej największego producenta żywności na świecie. Wymaga to uzgodnienia wielu problemów, w tym także odpolitycznienia wzajemnych relacji między Ukrainą i UE.