Trzy w jednym ,czyli wartość odżywcza, właściwości terapeutyczne i alergenność jaj
Danuta Szczerbińska, Michalina Adaszyńska-Skwirzyńska, Danuta Majewska
Jaja ptaków są fenomenalnym tworem natury. Ich wyjątkowa budowa morfologiczna, skład chemiczny i zawartość substancji bioaktywnych wynika z funkcji jakie mają spełnić podczas embriogenezy, przebiegającej poza organizmem samicy. Jajo jest także ważnym symbolem historii cywilizacji, kultury i tradycji żywieniowej. Do niedawna wykorzystywane było przede wszystkim jako nieodzowny składnik codziennej diety i zagospodarowywane w różnorodny sposób przy produkcji artykułów żywnościowych. Obecnie używane jest także jako źródło składników bioaktywnych dla przemysłu spożywczego, kosmetycznego i farmaceutycznego.
Literatura:
1. Buczyłko K., Nie tylko alergeny: jajo kurze. Alergia, 2014, 3, 20-26
2. Burley R.W., Vdehra D.V., The Albumen: chemistry w: The avian egg. Chemistry and biology. John Villey and sons, New York, USA, 1989, 65-127
3. Darewicz M., Borawska J., Minkiewicz P., Iwaniak A., Starowicz P., Biologicznie aktywne peptydy uwalniane z białek. Żywność. nauka. technologia. jakość, 2015, 3 (100), 26 – 41
4. Dhanapala P., De Silva C., Doran T., Suphioglu C., Cracking the egg: An insight into egg hypersensitivity. Mol Immunol. 2015 Aug;66(2):375-83.
5. Dolińska B., Woźniak D., Ryszka F., Białka żółtka jaja kurzego właściwości i zastosowanie. Farm. Przegl. Nauk. 2009, 6, 19-22
6. Gołąb K., Warwas M., Białka jaja kurzego– właściwości biochemiczne i zastosowania. Adv Clin Exp Med 2005, 14, 5, 1001–1010
7. Hasan S.A., Wells R.D., Davis C.M., Egg hypersensitivity in review. Allergy Asthma Proc. 2013 Jan-Feb; 34(1): 26-32
8. Kijowski J., Leśnierowski, G. Cegielska-Radziejewska R., Jaja cennym źródłem składników bioaktywnych Żywność. nauka. technologia. jakość, 2013, 5 (90), 29 – 41
9. Pisulewski P., Wartość odżywcza jaj kurzych i współczesne metody jej kształtowania. w: Jajczarstwo, praca zbiorowa pod redakcją naukową T. Trziszki. Wydawnictwo naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 2000, 189-217
10. Siepka E., Bobak Ł, Gładkowski W., Charakterystyka aktywności biologicznej fosfolipidów żółtka. Żywność. nauka. technologia. jakość, 2015, 2 (99), 15 – 28
11. Trziszka T., Budowa i skład chemiczny jaja w: Jajczarstwo praca zbiorowa pod redakcją naukową T. Trziszki. Wydawnictwo naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 2000, 147-188
12. Urisu A, Kondo Y, Tsuge I., Hen's Egg Allergy. Chem Immunol Allergy. 2015; 101:124-130.
13. Zambrowicz A., Żelazko M., Trziszka T., Białka jaja kurzego: prekursory bioaktywnych peptydów. Medycyna Weterynaryjna 2011, 67 (3)
14. Zdrojewicz Z., Herman M., Starostecka E., Jajo kurze jako źródło cennych substancji biologicznie czynnych. Postępy Hig. Med. Dośw. (online), 2016; 70: 751-75